به گزارش لقمه «جهان» نوشت: کوپن به اقتصاد ایران بازمی‌گردد، اما این بار در قالب «کارت الکترونیک».

کمیسیون اقتصادی مجلس طرحی را در دست تدوین دارد که در صورت تصویب نهایی منجر به سهمیه‌بندی کالاهای مصرفی و عرضه آنها از طریق کارت الکترونیک می‌شود.

این برنامه که در قالب طرح 9 ماده‌ای رییس کمیسیون اقتصادی مجلس برای اقتصاد مقاومتی است، در حال حاضر در مرکز پژوهش‌های مجلس در دست بررسی و قرار است هفته آینده نیز با دو فوریت در صحن مجلس به را‌گیری گذاشته شود.

دی ماه پارسال بود که ماموریت ستاد بسیج اقتصادی، نهاد توزیع‌کننده کوپن در کشور، به دلیل آغاز قانون نقدی کردن یارانه‌ها و همچنین پایان بودجه ستاد پایان یافت. در آن زمان تصور می‌شد که کالابرگ با بازار ایران خداحافظی کرده است؛ اما باقی ماندن شاکله ستاد بسیج اقتصادی با وجود پایان یافتن مسوولیت آن راه را برای زنده کردن نظام توزیع کوپنی کالاها بازگذاشت.

ستاد بسیج اقتصادی كه طی سال‌های گذشته به ویژه در دوران 8 ساله جنگ تحمیلی، مسوول توزیع و تصمیم‌گیری در مورد كالابرگ بود و درآمدهای خود را از طریق عواید توزیع كالابرگ تامین می‌كرد، به خاطر نقدی شدن یارانه‌ها دچار نابسامانی ساختاری شد تا جایی كه حتی پرداخت حقوق كارمندان این ستاد با تاخیر و تعلیق همراه شد و اعتراض آنها را به دنبال آورد؛ اما در آن زمان از آنجا كه هنوز تكلیف نظام كالابرگ مشخص نبود، برخی احتمال از سرگیری هر چند محدود اقتصاد كوپنی را می‌دادند؛ بنابراین این ستاد با وجود مشكلات به فعالیت خود ادامه داد.

حالا ارسلان فتحی پور، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس می‌گوید: در شرایط فعلی جامعه، در راستای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی باید کالابرگ به اقتصاد بازگردد.

او در مورد جزئیات طرح جدید مجلس به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: سهمیه‌بندی و توزیع کالاهای اساسی از طریق کالابرگ در قالب طرح 9 ماده‌ای مجلس در حال بررسی است.

به گفته او درعین حال که باید نظام توزیع ارز دولتی به نفع کالاهای اساسی ساماندهی شود توزیع کارت الکترونیک و اختصاص سهمیه‌ای مشخص به خانوارها برای دریافت کالاهای اساسی از ملزومات اقتصاد مقاومتی است.

در صورت تصویب طرح جدید رییس کمیسیون اقتصادی مجلس که پیش از این با طرح 3 نرخی کردن ارز خبرساز شده بود، کالاهای اساسی در تمام مراحل ترخیص تا توزیع ردیابی می‌شوند و متخلفانی که با وجود دریافت دلار دولتی اقدام به فروش کالاها با قیمت‌های بالا می‌کنند، دو برابر قیمت ارز دولتی جریمه پرداخت می‌کنند.

مجلس در طرح خود برای بازگرداندن کوپن به اقتصاد ایران آنقدر جدی است که با ارسال نامه‌ای به وزارتخانه‌های مربوطه و بانک مرکزی نظر این نهادهای مرتبط را نیز جویا شده است. بر اساس این طرح شورای عالی اقتصاد با حضور مسوولان قوای سه‌گانه تشکیل و در مورد جزئیات اقتصاد مقاومتی تصمیم‌گیری می‌شود.

فتحی پور برای تاکید بر اجرایی بودن طرح خود به فعال بودن ستاد بسیج اقتصادی اشاره و این را به منزله فراهم بودن زیرساخت‌های لازم برای توزیع اجناس از طریق کوپن عنوان می‌کند.


آمادگی ستاد بسیج اقتصادی برای توزیع کوپن

با این وجود حسن رادمرد، معاون بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت كه در مورد بازگشت دوباره کوپن به نظام توزیع اظهار بی‌اطلاعی می‌کند، به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: در حال حاضر ستاد بسیج اقتصادی وظیفه اجرایی ندارد و فقط برای تسویه حساب‌های گذشته به کار خود ادامه می‌دهد.

او نیز در عین حال به انجام برخی مطالعات در این زمینه اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: ستاد بسیج اقتصادی به تازگی مامور انجام تحقیقاتی روی 3 کالای اساسی مرغ، گوشت و برنج شده است تا در صورت لزوم به صورت کوپنی توزیع شوند.

به گفته او هر زمان نیز که نیاز به ورود کوپن به چرخه توزیع احساس شود به راحتی ستاد بسیج اقتصادی فعال شده و زیرساخت‌های لازم فراهم می‌شود.

رادمرد با این توضیحات تاکید می‌کند که در حال حاضر نیازی به سهمیه‌ای کردن کالاها نیست و فعلا کالا به میزان مورد نیاز کشور وجود دارد.

سابقه کوپن در ایران

سابقه ورود کوپن به اقتصاد ایران به ابتدای دهه 1360 برمی‌گردد که ستاد بسیج اقتصادی با توجه به شرایط خاص کشور تشکیل شد. کوپن‌های مرحله اول تا هشتم زیرنظر ستاد بسیج اقتصادی کشور مستقر در نخست وزیری چاپ و با همکاری بانک صادرات توزیع می‌شد.

کوپن‌های ارزاق عمومی 10 نوع بود و از آن زمان توزیع شد تا در صورت لزوم کالاهایی که ممکن بود به علل مختلف کم یا گران عرضه شود، سهمیه‌بندی شود.

با پایان یافتن جنگ و عادی شدن شرایط اقتصادی کشور، لزوم ادامه فعالیت ستاد بسیج اقتصادی به صورت گسترده منتفی شد و بر همین اساس، وظایف اجرایی این ستاد به وزارت بازرگانی انتقال یافت. از اوایل دهه 1360 تاکنون نیز 13 مرحله کالابرگ منتشر شده است.